سيستم عامل لينوكس

سيستم عامل لينوكس

روش برای بوت سریع لینوکس


لینوکس به ندرت نیاز به راه‌اندازی مجدد (reboot) دارد اما وقتی ریبوت می‌شود به آهستگی، راه‌اندازی (boot) می‌شود. برای تسریع این روند راه‌هایی وجود دارد.
لینوکس به ندرت نیاز به راه‌اندازی مجدد (reboot) دارد اما وقتی ریبوت می‌شود به آهستگی، راه‌اندازی (boot) می‌شود. برای تسریع این روند راه‌هایی وجود دارد. بعضی از این روش‌ها متفاوت نیستند و بعضی دیگر مناسب کاربران سرور و کاربران دسکتاپ هستند.
با هم نگاهی به این روش‌ها خواهیم داشت.
توجه داشته باشید که هرجا به دسترسی روت در پوسته خط فرمان نیاز بود باید دستورsu - را تایپ سپس رمز عبور روت را وارد کنید.
۱) غیرفعال کردن سرویس‌های غیرضروری
با توجه به کاربرد استفاده سیستم‌تان، به بسیاری از سرویس‌ها نیازی نخواهد بود. آیا لینوکس را فقط برای دسکتاپ می‌خواهید؟ در این صورت نیازی به فرستادن نامه الکترونیکی، httpd و خیلی از سرویس‌های دیگر نخواهید داشت. اگر سرور شما فقط یک وب سرور است می‌توانید خیلی از سرویس‌ها را کاهش دهید. برای انجام این کار، می‌توانید از طریق منو Administration و زیر منو services نگاهی به سرویس‌ها بیاندازید. فقط کافی است که سرویس‌هایی که نمی‌خواهید شروع به کار کنند را از حالت انتخاب خارج کنید (deselect).
۲) غیرفعال کردن ماجول‌های کرنل غیرضروری
اگر دسکتاپ شما به Ethernet متصل است در این صورت نیازی به داشتن یک ماجول کرنل بی‌سیم بارگذاری شده (loaded) نخواهید داشت. این وظیفه (task) اندکی متفاوت‌تر است و به دوباره کامپایل کردن (recompile) کرنل نیاز خواهد داشت که کار آسانی نیست. برای تحقق این امر به منابع کرنل نیاز دارید. در این صورت مراحل استاندارد کامپایل کرنل را دنبال کنید. در این مرحله به سراغ ماجول‌ها می‌روید و آن‌ها را غیرفعال می‌کنید.
بهترین راه برای پی بردن به اینکه چه ماجول‌های کرنلی نصب شده، این است که Bootchart را نصب کنید. با نصب این ابزار نه تنها لیست خوبی از ماجول‌ها را در اختیار دارید بلکه به صورت گرافیکی به شما توضیح می‌دهد که چه اتفاقاتی در طول بوت سیستم روی خواهد داد. برای مثال، سیستم‌عامل شما در چند ثانیه راه‌اندازی می‌شود و در طی راه‌اندازی چه سرویس‌هایی به کار می‌افتند. می‌توانید در ترمینال با دسترسی روت، فرمان زیر را وارد کنید:
chkconfig --list | grep ۳ : on
متوجه می‌شوید چه ماجول‌هایی در حال بارگذاری هستند و شما به آن‌ها نیازی ندارید و می‌توانید در مدت recompile کرنل آن‌ها را remove کنید. در این مدت کم، کرنل را مطابق Architecture کامپایل کنید.
۳) از یک window manager سبک‌تر به جای Gnome یا KDE استفاده کنید
من از یک مدیر پنجره کوچک‌تر استفاده می‌کنم زیرا این نوع مدیر پنجره، زمان بوت گرافیکی را کاهش می‌دهد. به جای اینکه ۳۰ تا ۶۰ ثانیه منتظر راه‌اندازی Gnome یا KDE باشید می‌توانید از XFCE برای بوت استفاده ‌کنید؟ این window managerها نه فقط زمان بوت را کاهش می‌دهند بلکه در حافظه نیز صرفه‌جویی می‌کنند.
۴) استفاده از یک لاگین متنی به جای یک لاگین گرافیکی
بیشتر سیستم‌های لینوکسی به جای راه‌اندازی از طریق run level ۵ (محیط گرافیکی) با run level ۳ (محیط متنی) راه‌اندازی می‌شوند. در run level ۳ شما در محیط لاگین بر مبنای متن (logintext based) متوقف خواهید شد. در این حالت باید نام کاربری و رمز عبور خود را به ترتیب وارد و در صورتی که به محیط گرافیکی نیاز داشتید کافی است از دستور startx استفاده کنید.
در صورتی که بخواهید run level را تغییر دهید ابتدا ترمینال خود را باز سپس با دسترسی روت فرمان زیر را تایپ کنید:
#vi /etc/inittab
در صفحه‌ای که باز می‌شود دنبال خطی مانند id:۵:init default بگردید. کافی است ابتدا با دکمه‌های حرکتی روی عدد ۵ قرار بگیرید سپس دکمه i را فشار دهید. پس از آن دکمه delete را بزنید و به جای عدد ۵ عدد ۳ را تایپ کنید. سپس دکمه escapeکیبرد را فشار دهید و برای save و خروج از فایل کافی است تایپ کنید:
:wq
اکنون در صورت Restart سیستم شما به صورت متنی لاگین می‌شوید. برای تغییر Run Level یک روش ساده‌تر نیز وجود دارد و آن اینکه موقع بالا آمدن سیستم زمانی که ثانیه شمار صفحه گراب به صورت معکوس در حرکت است یکی از دکمه‌های حرکتی کیبورد را فشار دهید. ممکن است با این حرکت خطی مثل خط زیر دیده شود:
kernel /vmlinuz-۲.۶.۹-۱.۶۶۷ ro root=LABEL=/ acpi=on rhgb quiet کافی است که عدد runlevel موردنظر را به انتهای خط اضافه کنید و enter را بزنید.
۵) استفاده از یک توزیع (distribution) سبک‌تر
به جای راه‌اندازی فدورای سنگین‌وزن، چرا Gentoo، Arch یا Puppy Linux را انتخاب نمی‌کنید؟ از بزرگ‌ترین توزیع‌ها، OpenSuSE ادعای سریع‌ترین بوت را دارد.
۶) استفاده از Open Bios
اگر به اندازه کافی زیرک باشید، برای ارتقای میان‌افزار PC خود، ممکن است مهاجرت به بایوس اپن‌سورس را در نظر بگیرید. در واقع میان‌افزار (firmware) اپن‌سورس به لینوکس اجازه مقداردهی اولیه سخت‌افزار هنگام بوت شدن را می‌دهد. علاوه بر آن، بسیاری از بایوس‌های اپن‌سورس می‌توانند بر مبنای نیاز مشخص ماشینتان تنظیم شوند. اگر جرأت تجربه این مسیر را ندارید حداقل در قسمت Boot Sequence بایوس‌ خود را در صورت نبود درایو فلاپی، غیرفعال کنید و در قسمت تعیین اولویت بوت، راه‌انداز مستقیم را در هارددرایو قرار دهید. برای گرفتن اطلاعات بیشتر در خصوص پروژه openbios می‌توانید به وب‌سایت این پروژه در آدرس http://openbios.info/Welcome_to_OpenBIOS مراجعه کنید.
۷) پرهیز از dhcp
اگر روی یک شبکه خانگی یا یک شبکه تجاری کوچک کار می‌کنید IP address استاتیک را به کار گیرید. این روش ماشین شما را از فرا خواندن dhcp server برای گرفتن IP address حفظ می‌کند. مطمئن شوید که تنظیمات را در مسیر etc/resolv.conf به منظور برگرداندن آدرس‌هایDNS server انجام می‌دهید.
۸) از hotplug خلاص شو
Hotplug سیستمی است که به شما اجازه متصل کردن یک دستگاه جدید و استفاده سریع از آن را بدون نیاز به خاموش یا Restart کردن سیستم می‌دهد. اگر می‌دانید که سرور شما به این سیستم نیاز ندارد، حذفش کنید. با این کار زمان بوت را کاهش می‌دهید. روی بسیاری از سیستم‌ها، مصرف hotplug بیشتر از زمان بوت است. حذف این سیستم بستگی به توزیعی دارد که استفاده می‌کنید.
توجه داشته باشید که udev در بیشتر بخش‌ها جانشین hotplug شده است اما اگر از یک توزیع قدیمی استفاده می‌کنید این دستور به کار می‌رود.
۹) initng را امتحان کن
سیستم initng به عنوان یک جایگزین برای سیستم sysvinit خدمت می‌کند و متعهد می‌شود که در کاهش زمان بوت سیستم‌عامل‌های یونیکس، مانند UNIX-like مؤثر باشد. اگر می‌خواهید که سیستم initng را در عمل ببینید، می‌توانید از Pingwinek livecd (دیسک زنده پینگ وینک) استفاده کنید.
sysvinit شامل یک گروه از فرآیندهاست که وظایف ابتدایی سیستم را کنترل می‌کند. شامل برنامه init -اولین برنامه شروع شده توسط کرنل لینوکس وقتی که سیستم بوت می‌شود- است. سپس init، startup را کنترل می‌کند و راه می‌اندازد و تمام برنامه‌های دیگر را shutdown می‌کند. Initng جایگزین ابزار sysvinit شده است.
۱۰) دبیان را هک کن
اگر از توزیع دبیان بهره می‌برید، یک هک کوچک وجود دارد که می‌توانید از آن برای سوئیچ به اسکریپت‌های startup برای اجرای parallel استفاده کنید. اگر نگاهی به اسکریپت /etc/init.d/rc بیاندازید حدود خط بیست و چهارم با عبارتی مانند CONCURRENCY=none مواجه می‌شوید. این عبارت را به CONCURRENCY=shell تغییر دهید. با این هک شما شاهد کاهش زمان بوت سیستم خواهید بود.
هک‌های بیشتر و بهتری در این مورد وجود دارد اما خوبی هک مذکور این است که تمام موارد را تحت پوشش قرار می‌دهد. خبر خوب برای شما دوستان این است که شما پیش از این لینوکس را اجرا کردید بنابراین ریبوت کمتری خواهید داشت.

لینوکس که زاده دنیای مافوق مدرنیته بود، مفاهیم مدرن دیگری به جز سرمایه و حقوق را هم به چالش گرفت، مثلاً مرزها و کشورها…

این گونه است که یک ایرانی برای آن که یک مشکل سخت‌افزاری را حل کند، در اینترنت درخواست کمک میکند و در جوابش مثلاً یک مهندس اسراییلی به او یاری میرساند.

•مدرن‌ها

ویندوز یک محصول صنعتی مدرن است، ریشه در همان نظامی که سرمایه، اصلی‌ترین واژه‌اش است و انحصار حیاتی‌ترین ترفندش. قاعده خیلی ساده است: تنها بابت چیزی که انحصاراً در دست شماست، می‌توانید پول بگیرید. انحصار ویندوز، انحصار تکنولوژی است. این قاعده هم رایج و ساده است، همیشه معیار ارزشمند برآیندی از این موارد است: کارآیی، کیفیت، راحتی و ارزانی، تازگی و در نهایت چیزی عجیب که هیچ گاه دقیقاً معلوم نیست چیست، گاهی حتی مضحک بودن. پس چیزی به اسم تکنیک وجود دارد که نتیجه‌اش محصول ما را ارجمند و جریان سرمایه را به سمت ما جاری می‌کند. قدم بعدی برای ساختن محصول این است که ارزش‌ها را دریابیم، و حتماً اسطوره سازی هم گام مهمی است. اسطوره‌ای که حاصل پیچیدگی تکنیک است، اسطوره‌ای که نیازش رمزآلودگی است؛ مایکروسافت یک اسطوره است، اسطوره Capita . مایکروسافت یک نهاد صنعتی مدرن است، درست مثل معادن ذغال سنگ. در این معدن برنامه‌ریزی، کارگران متبحری هم هستند، بهترین‌های همه دنیا: شرقی و غربی. کارگرانی که امروز از مهندسین نرم‌افزار و علوم کامپیوتر، مدیران پروژه، گرافیست‌ها و بازاریاب‌ها تشکیل شده‌اند، آنان که وجه تمایزشان تکنیک است، آنها تکنسین‌اند؛ مایکروسافت مثل معادن ذغال سنگ است، با این فرق که این بار محصول نه سنگ‌هاو کار سخت ، که هدف تولید “نرم‌افزار” است و کارتان پایه گذاردن اصول محکم. از اسطورگی و رازآلودگی گفتیم، و ارجاع به نمادهای مدرن: اینجا “جان بول” هم داریم، نماد سرمایه‌دار، اما این بار نه یک مرد مسن و چاق انگلیسی با تازیانه و کلاه، سرمایه دار ما یک جوان خوش لباس است، جوانی که به تبع اسطوره‌ها(و اسطوره‌سازها)در عصر خودش، از مدرسه و قالب پدران فراری شده، تا خود قالب ایشان گیرد، و با همه سادگی آن چنان در راز و رمز پیچیده شده که حالا برای همه (حتی آنها که نمی‌دانند ویندوز چیست) اسطوره شده: اسطوره ثبات، اقتدار و انحصار: بیل گیتس . ویندوز قرار بود پنجره‌ساز باشد، بی‌هیچ ادعا. ویندوز رسم Mac-OS را پیش گرفت، اما امروز پنجره ویندوز به هوای خفقان آور قالب‌های سرمایه‌داری کهنه باز می‌شود. ویندوز که روزگاری برایمان مایه فخر بی‌ادعاییِ تکنیک و کارکردن بود، همان که روزگاری در کنارMS_DOS سیستم عامل مبتنی بر محیط متنی و در نتیجه منعطف‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌زیست، ناگهان سیاهچال معنا شد: ظاهر فریب، گرانقیمت و پر از اشکال و شتاب که فریاد ادعایش حرفه‌ای ها را می‌آزرد و آماتورها را مدهوش کرده بود. آنکه روزگاری به مدد تفاوت‌های بنیادین در نگارش‌های متوالی فروش می‌کرد، امروز تنها بهانه تغییر چهره و بزک کردن شماره نگارشش بالا می‌رود.

حالا کاربران برای داشتن آن مجبور به تحمل خطای همراهش و ویروسهای آن هستند.Internet Explorer با خطاهای امنیتی فراوان- که داستان دادگاهی شدنش به جرم انحصاری که بیل گیتس به آن تحمیل کرده بود را هنوز خیلی ها به یاد دارند- هر روز بیشتر در عمق ویندوز فرو می‌رود و شما را مجبور به استفاده از خود می‌کند؛ Outlook Express که سوراخ‌های امنیتی‌اش تا به حال بارها راه را بر ویروس‌ها گشوده و به مدد همبستگی با Explorer و نیز Hotmail و MSN که هر دو چهره‌های استبداد اینترنتی مایکروسافت هستند، مانده است. از سویی دیگر آمدن تاییدیه‌های سخت‌افزاری و درایورهای مایکروسافت عرصه این انحصار را علاوه بر بازار نرم‌افزار و اینترنت به حیطه سخت افزار نیز کشانده و آن آرم Designed for Microsoft Windows که رانت مایکروسافت به شرکت‌های سخت افزاری برای تشدید تمامیت خواهی‌اش است ترس از منظره آینده را بیشتر می‌کند. حکایت آخری که می‌ماند: لو رفتن بخشی از متن اصلی هسته ویندوزNT، پهلوان اسطوره ای مدرنمان را دچار وحشت کرده، همیشه تمامیت خواه ها را تروریسم به چالش میکشد .

آخرین حکایتی که یک روز تعریف می شود، ماجرای مردی است که روزگاری ثروتمندترین مرد انسان روی زمین بود و آنقدر فروخت و آن قدر بد فروخت که بازارش کساد شد، شاید روزی به داستان پدرسالاری بیل گیتس و تمرکز کاپیتال بخندیم.

•پست مدرن‌ها

امروز در کتاب‌های فلسفی یک روز به نام روز مرگ مدرنیته وجود دارد، روزی در ؟ با تخریب چند برج آمریکایی، اما بعضیها که به عصر سایبرنتیک و مجاز ایمان دارند، دوست‌ ‌دارند که این روزمرگ را تغییر دهند. روز مرگ اسطوره مایکروسافت یا معادلاً تولد لینوکس. چه زمانی؟ هیچ کس نمی‌داند کی بوده؛ شاید روزی که ریچارد استالمن بنیاد نرم‌افزار رایگان FSF را پایه گذارد. نهادی که بر خلاف جریان رایج به دنبال تولید برای کسب مستقیم نبود، بلکه جویای تولید با هدف توسعه بوده، توسعه‌ای که لاجرم روزی برای ما سودآور است. بنیادی که اصلی ترین تولیداتش تا پیش از لینوکس ابزارهای توسعه‌ای بود Emacs و gcc دو ابزار برنامه‌نویسی که عمدتاً به دانشگاهیان اجازه می‌داد فارغ از بحث پرداخت هزینه یا مسایل قانونی به توسعه برنامه‌های مورد علاقه‌شان بپردازند. FSF، عکس یک گوزن شاخدار را به عنوان آرم خود انتخاب کرد و روزبه روز در محیط مجازی توسعه یافت. محصولاتش در حیطه سیستم عامل را با GNU معرفی کرد و شعاری عجیب:GNU یونیکس نیست.

شاید هم درست‌تر باشد که این زادروز را همان روزی بدانیم که لینوس توروالدز، یک دانشجوی سال دوم رشته علوم کامپیوتر دانشگاه…، چون استطاعت خرید یونیکس برای انجام پروژه دانشگاهی‌اش را نداشت، یک نمونه کوچک از این سیستم عامل را نوشت، با gcc ترجمه و اجرا کرد و متن آن را روی سایت FSF گذاشت؛ شاید برای شوخی نام آن را هم با تغییر s آخر اسمش به x ،Linux گذارد. آرمی که لینوس توروالدز برای لینوکس برگزید یک پنگوین بود. این فرارفتن از مدرنیته حقیقتاً مولود محیط‌های آکادمیک بود و محیطی که در آن سرمایه به مفهوم رایج نقش ایفا نمی‌کند. این جا اهداف بلندمدت و توسعه‌ای معنای بیشتری دارند. از این جای داستان به بعد خیلی سریع پیش رفت، آن قدر که هنوز که هنوز است، خیلی‌ها متوجه نشده اند: لینوکس هر روز حامیان بیشتری پیدا کرد و پیچیده‌تر و کامل‌تر شد، اما هنوز به رسالت اصلی‌اش پایبند مانده: متن باز و کد اصلی برنامه به طور کامل در اختیار همه و برنامه کاملاً رایگان است. در حقیقت وفادار به همان میثاق FSF- هدفی که با کنایه به کپی‌رایتCopyright - میثاقی حقوقی که حامی و مشروعیت بخشنده به انحصارهای بازار سرمایه داری سنتی است- کپی‌لفت Copyleft خوانده شده است؛ همان GPL که مدعی است بر خلاف همه قراردادهای حقوقی تاریخ بشر هدفش نه تحدید مالکیت که اعطای آزادی Freedom است. این اصلی‌ترین خلاف آمد تاریخ و به خصوص مدرنیته است. این جا سرزمین مجازی بود و ساکنان اصلی‌اش(دانشگاهیان) می‌خواستند اصول خودشان را بر آن حاکم کنند. اصولی برآمده از روشنفکری و فرهیختگی: مهم‌ترین اصل آزادی است، حتی اگر به آنارشیسم تنه زند. پس رسالت بعدی حذف تمرکز بود، تمرکزی که علت و معلول سرمایه‌داری مدرن است. این شکستن تمرکز در حقیقت راه را برای آزادی اقتصادی باز می کرد.

شما در هر کجای دنیا که بودید می توانستید متن اصلی لینوکس را به رایگان از اینترنت دریافت کنید، در آن تغییر دهید(یا ندهید!) و این محصول را به رایگان یا در ازای دریافت پول به دیگری واگذار کنید. این تمرکزشکنی نتایج عجیبی داشت: لینوکس به سرعت پیشرفت کرد، ایرادهایش کشف شد و راه توسعه در پیش گرفت. شرکای این توسعه طیف وسیعی بودند؛ عمدتاً دانشگاهیان یا مهندسان نرم‌افزاری که در وقت‌های آزاد به این کار می پرداختند و برخی دشمنان کهنه مایکروسافت مانند Netscape.

موضع گیری مایکروسافت هم جالب بود: مقابله سنتی حقوقی که این بار به علت پراکندگی توسعه دهندگان و سودآور نبودن آن برای آنان با شکست مواجه شد. لینوکس که زاده دنیای ورای مدرنیته بود مفاهیم مدرن دیگری به جز سرمایه و حقوق را هم به چالش گرفت، مثلاً مرزها و کشورها. این طور شد که حالا لینوکسی که روی کامپیوتر من نصب شده، بخشی از آمریکا آمده، قسمتی از آلمان، جایی از فرانسه و روسیه و… اینگونه است که یک ایرانی برای آن که یک مشکل سخت‌افزاری را حل کند، در اینترنت درخواست کمک می‌کند و درجوابش مثلاً یک مهندس اسراییلی به او یاری می‌رساند.

شاید این اولین کنش اصیل در جهت جهانی شدن به مفهوم پست مدرن (نه به معنای نخ نمای مدرنش) باشد: کنشی که به پول معطوف نیست. این شکستن مرزها و اتحاد ملیت‌ها، از سویی دیگر بر تنوع و تکثر فرهنگ‌ها صحه می گذارد. شما می توانید به راحتی یک نسخه کاملاً محلی از لینوکس داشته باشید، چون متن اصلی آن در اختیارتان است. به راحتی می‌توانید ظاهرش را تغییر دهید و توانایی‌های دیگر(مانند پشتیبانی از زبانتان) را به آن بیافزایید. چه بسا در آینده فرهنگ‌های محلی ایران هم نسخه لینوکس ویژه خود را پیدا کنند؛ همان طور که کشورهای آسیایی و اروپایی نسخه‌های اختصاصی ویژه خود را دارند و در خیلی جاهای دیگر مثل کشور خودمان بر ملی شدن لینوکس تأکید می‌شود. از افقی وسیع‌تر حاصل شکسته شدن مرزها با تأکید بر تنوع‌هاست؛ ارزشی که آن قدر می‌ارزید که شهرداری یکی از شهرهای آلمان به رغم پیشنهاد مایکروسافت مبنی بر فروش محصولاتش با یک دهم قیمت، از قبول آن سرباز زد و لینوکس را به عنوان سیستم عامل محلی در نظر گرفت.

مفهوم بعدی که باید به بازی گرفته می‌شد، اصالت بود. معنایی عمیق و جدی در دنیای مدرن که خیلی از مواقع بر کارآیی پیشی می‌گیرد. اما در لینوکس اصالت، محوریت خود را از دست داده. برای لینوکس مهم نیست که چگونه شما آن را می بینید. در حقیقت حالا بیش از ده نوع واسطه ارتباط با لینوکس وجود دارد که توسط نهادها و شرکت‌های مختلف ساخته شده، که خیلی از آنها تقلید از ویندوزند حتی از نظر یک گرافیست حرفه‌ای شاید کیفیت مشابه‌های ویندوزیشان را ندارند. جالب‌تر آن که حرفه‌ای‌ترها لینوکس را نه به خاطر رابط گرافیکی‌اش، که به خاطر محیط متنی‌اش می‌خواهند: همان صورت قدیمی که در Dos و یونیکس وجود داشت؛ صورتی که رسالتش زیبایی به مفهوم مدرن آن نیست، بلکه هدف اصلی در این جا آن است که محصول کار کند، این شاید به ما نشان دهد که در آینده به چه چیزی زیبا گفته خواهد شد: به چیزی که خوب کار کند. در این جا یک چالش فلسفی جدید پدیدار میشود؛ در جهان مدرن فرم بر محتوا غلبه پیدا کرد، نقش محتوا و کارکرد از مهم‌ترین موضوع به مسیله‌ای فرعی در کنار فرم و چگونگی کارکرد تقلیل یافت، اما انگار لینوکس در حرکت خلاف جهت روند رایج جهان مدرن این قاعده را زیر پا گذاشته است.اصالت از جنبه دیگری هم به بازی گرفته شده‌است. در لینوکس همه چیز قلابی و تقلیدی است، بدون آن که هیچ تلاشیبرای اصیل جلوه دادن به مفهوم سنتی باشد.

مفهوم بعدی که باید به بازی گرفته می‌شد، اصالت بود. معنایی عمیق و جدی در دنیای مدرن که خیلی از مواقع بر کارآیی پیشی می‌گیرد. اما در لینوکس اصالت، محوریت خود را از دست داده. برای لینوکس مهم نیست که چگونه شما آن را می بینید. در حقیقت حالا بیش از ده نوع واسطه ارتباط با لینوکس وجود دارد که توسط نهادها و شرکت‌های مختلف ساخته شده، که خیلی از آنها تقلید از ویندوزند حتی از نظر یک گرافیست حرفه‌ای شاید کیفیت مشابه‌های ویندوزیشان را ندارند. جالب‌تر آن که حرفه‌ای‌ترها لینوکس را نه به خاطر رابط گرافیکی‌اش، که به خاطر محیط متنی‌اش می‌خواهند: همان صورت قدیمی که در Dos و یونیکس وجود داشت؛ صورتی که رسالتش زیبایی به مفهوم مدرن آن نیست، بلکه هدف اصلی در این جا آن است که محصول کار کند، این شاید به ما نشان دهد که در آینده به چه چیزی زیبا گفته خواهد شد: به چیزی که خوب کار کند. در این جا یک چالش فلسفی جدید پدیدار میشود؛ در جهان مدرن فرم بر محتوا غلبه پیدا کرد، نقش محتوا و کارکرد از مهم‌ترین موضوع به مسیله‌ای فرعی در کنار فرم و چگونگی کارکرد تقلیل یافت، اما انگار لینوکس در حرکت خلاف جهت روند رایج جهان مدرن این قاعده را زیر پا گذاشته است.اصالت از جنبه دیگری هم به بازی گرفته شده‌است. در لینوکس همه چیز قلابی و تقلیدی است، بدون آن که هیچ تلاشیبرای اصیل جلوه دادن به مفهوم سنتی باشد.

به هر حال امروز در آغاز راه این رویداد عظیم هستیم. انقلابی در عرصه مجاز و سایبرنتیک که نتیجه‌اش شکست روند رایج مدرن مبتنی بر سرمایه است، نظامی که از دو قطب ارباب و بنده تشکیل شده‌است. ادعای جهان آینده سرمایه داری نه بر اساس درآمد که بر بنای توسعه است. توسعه‌ای که در نظامی هم سطح از سفارش‌دهندگان و کاربران و صاحبان از سویی و تکنسین‌ها و توسعه‌دهندگان از سویی دیگر فراهم می‌آید: تصاحب رایگان، فروش نرم‌افزار به قیمت هیچ.

اوبونتو یک سیستم عامل کاملاً‌ آزاد و رایگان بر اساس گنو/لینوکس٬ همراه با پشتیبانی در سطح جامعه کاربران و خدمات تجاری و حرفه‌ای است. اوبونتو توسط اجتماع بزرگی از کاربران و توسعه دهندگان در سراسر دنیا توسعه داده میشود و ما از شما نیز دعوت می‌نمائیم تا به این اجتماع بپیوندید!
اجتماع اوبونتو بر اساس ایده‌های فلسفه اوبونتو که می‌گوید: نر‌م‌افزار باید آزاد و رایگان در اختیار عموم باشد٬ همچنین ابزارهای نرم‌افزاری مختلف می‌بایست به صورت سفارشی و به زبان محلی کاربران در اختیارشان باشند و کاربران مجاز باشند نرم‌افزار را بر اساس نیازهای خود سفارشی نموده و استفاده نمایند٬ شکل گرفته است.

این آزادیها موجب شده‌اند٬ اوبونتو اساساً با نرم افزارهای سنتیﹺ خصوصی متفاوت باشد. نه تنها ابزارها و نرم‌افزارهای مورد نیازتان رایگان هستند٬ بلکه شما مجاز خواهید بود نرم‌افزارها را مطابق نیازتان و بگونه‌ای که مایلید سفارشی نموده و استفاده نمائید.

اوبونتو برای استفاده به عنوان رومیزی و کارگزار (سرور) مناسب است. نسخه فعلی اوبونتو از معماری‌های سخت افزاری مختلف شامل انواع PC های Intel x۸۶ و ۶۴bit و همچنین ماشین‌های UltraSPARC T۱ شرکت SUN و PowerPC شرکت Apple پشتیبانی می‌کند.

اوبونتو دارای بیش از ۱۶۰۰۰ بسته نرم‌افزاری است و هسته اصلی آن بر روی یک سی‌دی عرضه میشود. اوبونتو دارای انواع ابزارهای نرم‌افزاری از نرم‌افزارهای کاتب و صفحه گستردهٔ اداری تا کارگزارهای اینترنتی و ابزارهای مناسب برنامه‌نویسی است.

از جمله مزیت های اوبونتو پشتیبانی قوی از زبان فارسی و همچنین تیم پشتیبانی فارسی اوبونتو می باشد. مستندات کاربردی و بسیار مفید فارسی آن نیز از مزیت های قابل ذکر برای اوبونتو می باشد.

سی دی هما می تواند برای استفاده راحت تر از اوبونتو شما را یاری دهد

▪ تست و راهبری از روی یک CD

در گذشته، تنها راه برای حصول اطمینان از کار کردن لینوکس بر روی یک PC خاص، نصب این سیستم عامل بر روی آن بود. حالا همه چیز تغییر کرده است. در حال حاضر تعداد زیادی نسخه Live CD از لینوکس وجود دارد که از روی یک CD-ROM راه اندازی و اجرا می گردند. لینوکس Ubuntu، برنده 2005 World Class Award ما برای "بهترین توزیع لینوکس"، یک نسخه Live CD قابل دانلود در آدرس http://www.ubuntulinux.org/download در اختیار کاربران قرار داده است.

اکنون در این مرحله سوالی مطرح می شود که بارها و بارها من آن را در صندوق ایمیل خودم مشاهده نموده ام:

▪ سوال: "چگونه یک Live CD را دانلود نمایم؟"

▪ جواب: Live CDها و CDهای نصب لینوکس اغلب به صورت فایل هایی با پسوند .iso قابل دانلود می باشند. این فایل ها یک تصویر لحظه ای (snapshot image) از فایل سیستم یک CD-ROM هستند. شما فایل ISO را دریافت می کنید، آن را به نرم افزار رایت CD منتخب خود تحویل می دهید، و چند دقیقه بعد یک دیسک براق که در واقع کار جالبی را انجام خواهد داد دریافت می نمایید. (البته دستوری که شما برای رایت یک تصویر ISO بر روی دیسک مورد استفاده قرار می دهید بر اساس ابزارهای رایت متفاوت خواهد بود. برای نمونه، در Roxio Easy CD Creator که من از آن استفاده می کنم، باید File, Record CD from CD Image را به کار برد.)

بنابراین، با هزینه یک دیسک و زمان و پهنای باندی که آن برای دانلود یک تصویر ISO صرف می نماید (که بر اساس اندازه تصویر و سرعت اتصال شما کاملا متفاوت است)، شما این شانس را پیدا می کنید که ببینید چگونه یک سیستم عامل کاملا مجانی – سیستم عاملی که عاری از ویروس، عاری از spyware، و مواردی از این قبیل می باشد – کار شما را راه می اندازد. یک Ubuntu Live CD را بوت نمایید و هر کار که می خواهید انجام دهید. به گشت و گذار در وب بپردازید. ایمیل ارسال نمایید. صفحه گسترده ای را که از محل کار به خانه آورده اید باز کنید. هر کاری که می خواهید.

▪ راه اندازی یک سیستم بوت دوگانه

اگر شما چیزی را که می بینید پسندیدید، چرا سیستم خود را برای بوت دوگانه تنظیم نمی کنید؟ در این صورت، شما امکان انتخاب میان ویندوز یا لینوکس را به دست خواهید آورد. در صورت گزینش لینوکس، شما کارآیی بهبود یافته یک نصب واقعی (گزینه مقابل اجرا از روی یک CD)، توانایی نصب نرم افزارهای اضافی، یک دایرکتوری home برای خودتان، و موارد دیگر را به دست خواهید آورد.

برای پیمودن این مسیر، یک ISO نصب را از http://www.ubuntulinux.org/download یا توزیع دیگر دانلود کنید. دو گزینه قابل دانلود دیگر عبارتند از:

Fedora Core. همانند Ubuntu کاملا مجانی است – هیچ نسخه ای برای خریداری وجود ندارد. بر خلاف Ubuntu، آن می تواند مبتدیان لینوکس را دچار مشکل نماید. برای نصب Fedora Core، شما نیازمند دانلود چندین CD نصب از آدرس http://fedora.redhat.com/download هستید.

نسخه " Open Circulation" (بخوانید demo) از Xandros Desktop انتخاب خوبی است اگر تعامل با سیستم های ویندوز بر روی یک شبکه محلی برای شما اهمیت دارد. آگاه باشید که Xandros ISO نصبی را فراهم می آورد که از لحاظ کارکرد اندکی ضعیف است. Xandros یک محصول تجاری است که دانلودهای مجانی سیستم عامل کامل خود را ارائه نمی نماید.

نصب کننده های Ubuntu و Xandros می توانند پارتیشن دیسک ویندوز شما را به منظور ایجاد فضا برای لینوکس کوچک کنند؛ نصب کننده ی Fedora Core توانایی انجام این کار را ندارد، از این رو شما نیازمند پارتیشن بندی مجدد درایو خود با استفاده از یک ابزار جانبی مانند Partition Magic یا QTParted، که از آدرس http://www.sysresccd.org قابل دریافت است، می باشید.

قبل از آن که کار نصب لینوکس را آغاز نمایید، اندکی در سیستم ویندوز خود گشت و گذار نمایید تا یک سری اطلاعات که احتمالا نصب کننده لینوکس نیازمند آنها خواهد بود را جمع و جور کنید. اگر شما به اینترنت دسترسی دارید با هر چیزی غیر از یک اتصال ساده DHCP، مشخصه هایی از قبیل آدرس IP خود و آدرس های IP گیت وی و سرور DNS خود را یادداشت کنید. همچنین مدل کارت گرافیک و مانیتورتان را برای وضعیتی که نصب کننده قادر به شناسایی خودکار این دو نیست یادداشت نمایید.

اگر شما با پارتیشن بندی هارد دیسک آشنا هستید، من نکته دیگری برای شما دارم.

▪ پارتیشن بندی درایو

اغلب نصب کننده های لینوکس به صورت پیش فرض از دو پارتیشن استفاده می کنند: یکی برای سیستم عامل و تمامی داده های کاربر، و یکی برای پارتیشن تعویض (swap). (یک پارتیشن swap مشابه فایل swap ویندوز است؛ چیزی که هست فقط لینوکس از یک پارتیشن مجزا برای حافظه مجازی استفاده نموده است.) اما یک راه بهتر نیز وجود دارد: یک پارتیشن برای سیستم عامل ایجاد کنید، یکی برای داده های کاربر، و یکی برای فضای swap. در صورت استفاده از این روش، حتی اگر شما نیازمند نصب مجدد لینوکس باشید، همه فایل ها و تنظیمات خود را از دست نمی دهید: شما می توانید به نصب کننده بگویید که پارتیشن سیستم عامل را فرمت نماید، اما بقیه را به همان حال حفظ کند. در این حالت، شما در برابر نابودی غیرعمدی سیستم بسیار محافظت شده هستید. بدترین سناریوی شما یک نصب مجدد است که داده های شما را از بین نخواهد برد.

در عمل نحوه نصب سه پارتیشن برای هر توزیع لینوکس متفاوت است؛ نقطه مشابه آن است که هنگامی که شما همه چیز را به درستی تنظیم نمودید نصب کننده شما یک نقطه اتصال (mount point) به صورت / (بله، فقط یک ممیز) برای پارتیشن سیستم عامل و یک نقطه ی اتصال به صورت/home برای پارتیشن داده های کاربر نمایش خواهد داد.

کاربران کهنه کار لینوکس گاهی اوقات حتی اقدام به ایجاد پارتیشن های بیشتری می نمایند، به دلایل متعدد. برای نمونه، من بر روی PC خانگی خود دارای یک پارتیشن مجزا برای /usr/local هستم، که بر روی یک سیستم لینوکس غالبا حاوی نرم افزارهای کامپایل شده به صورت دستی است (نقطه ی مقابل بسته های باینری، یا پیش کامپایل شده، که توسط مدیر بسته نصب گردیده اند). هر چند که برای اغلب کاربران، جدا ساختن /home در یک پارتیشن مجزا تنها کاری است که به زحمتش می ارزد.

نرم افزارهای مجانی دیگری که من بدون آنها نمی توانم زندگی کنم از زمان عرضه دستگاه ترکیبی PDA /تلفن Treo 650 مبتنی بر Palm OS در پاییز گذشته سر و صداهای فراوانی در مورد آن بر پا بوده است. من می توانم دلیل این امر را درک کنم. من صاحب یک Treo 600 هستم از سال 2003 که این دستگاه عرضه گردید، و اگر چه صفحه نمایش بهبود یافته ی 650 من را واقعا تحت تاثیر قرار داد، اما دستگاه 600 من همچنان نیازهایم را برآورده می سازد.

آن همچنین به خوبی با لینوکس ارتباط برقرار می کند، که این ارتباط خوب را مدیون J-Pilot است، یک کپی بسیار ساده اما کارآمد از نرم افزار مبتنی بر ویندوز Palm Desktop که به همراه تمامی دستگاه های Palm OS عرضه می گردد. J-Pilot کار نگهداری و همگام سازی داده های datebook، لیست تماس، لیست کارهایی که باید صورت پذیرند (to-do) و memo pad شما را انجام می دهد و می تواند نرم افزارهای جدید را برای دستگاه handheld شما نصب نماید. آن همچنین دارای دستوراتی برای پشتیبان گیری کامل تمامی داده های موجود بر روی PDA شما است، و همچنین بازیابی این پشتیبان. J-Pilot از طریق سیستم مدیریت بسته بر روی اغلب توزیع های لینوکس، یا مستقیما از طریق وب سایت http://www.jpilot.org قابل دستیابی می باشد.

در داستان علمی تخیلی استفن کینگ، "برج تاریک" ، قهرمان داستان جایی می گوید: "فقط دشمنان حقیقت را می گویند. دوستان و عاشقان به خاطر وظیفه، به طور بی پایان دروغ می گویند."

گروه SCO (خالق سیستم عامل یونیکس) ، کمپانی IBM را به علت استفاده غیر مجاز از کد یونیکس در سیستم عامل لینوکس خود، تحت تعقیب قرار داده و تقاضای یک میلیارد دلار خسارت کرده است. این شکایت نه به علت زیر پا گذاشتن قانون کپی رایت، بلکه به علت نقض مفاد قرارداد مابین دو شرکت، از طرف IBM می باشد که البته IBM نیز نیز آن را رد می کند.

از طرف دیگر گروه SCO قصد دارد شرکتهای عمده سازنده لینوکس را به یک دعوای حقوقی بکشاند و موتور رو به پیشرفت جامعه "اپن سورس" را که روز به روز در بازار Enterprise بزرگتر و قویتر می شوند، مختل کند.

در شکل کلی، SCO تمام انجمن لینوکس را به رقابت طلبیده است و از آنها می خواهد ثابت کنند کد لینوکس را خودشان نوشته اند و این ادعای SCO بازار را دچار نگرانی کرده است.

● "منبع حقیقی کد لینوکس و برنامه های اپن سورس از کجا آمده؟ آیا این کد از جایی دزدیده شده است؟"

این دعواهای حقوقی و ادعاها، شرکتهای بزرگ خریدار تکنولوژی اطلاعات را نگران چیزی کرده که از آن متنفرند: رویارویی با قانون. به خصوص زمانی که صحبت از سرمایه گذاریهای چند میلیون دلاری به میان می آید. از همه بدتر، طبیعت برنامه های اپن سورس است. زیرا کاربران اینگونه نرم افزارها بیشتر در خطر قانون کپی رایت هستند تا کاربران سیستم های غیر اپن سورس.

جاناتان بند، وکیل دادگستری از مؤسسه موریسون و فورستر می گوید: "اگر لینوکس در این دعوای حقوقی شکست بخورد، آنگاه کاربران لینوکس نیز با استفاده کردن و یا برنامه نویسی با آن کدها، تحت تعقیب قانون قرار می گیرند."

مسئله دیگر، اعتمادی است که مردم به لینوکس دارند. در واقع نقطه قوت لینوکس، قابلیت اعتماد بالای آن است. مردم (کاربران لینوکس) انتظار دارند کسی نتواند علاوه بر کد اصلی، چیزی را به کد آنها اضافه کند. در واقع آنها بیش از حد به لینوکس اعتماد می کنند.

اولین مشکلی که باعث ایجاد نگرانی در بین متخصصین رایانه شد، در آگوست ۲۰۰۲ پیش آمد. طی آن حادثه، یک نفر توانست سرورهای دانلود OPENSSH را هک کند. سیستمهای معمول امنیتی اپن سورس به سرپرستان امکان می دهد تا ارتباطات راه دور (Remote) با سرور را کدگذاری کنند. اما هکرها توانستند یک "اسب تروا" در نسخه دانلود OPENSSH قرار دهند. این برنامه های کوچک اما مخرب در کامپیوترهای کاربران بارگذاری می شوند. بعدآ هکرها می توانند کنترل ماشین (کامپیوتر) این کاربران را در دست گیرند. این حالت معادل دیجیتال حالتی است که دزدان بتوانند به مرکز مخابرات پلیس تونلی حفر کنند.

نسخه دستکاری شده فوق روی سرور OPENSSH تا ۵ روز قرار داشت و کسی متوجه آن نشد.

● آیا نمی توان انتظار داشت در آینده نیز دوباره اتفاقی مشابه روی دهد؟

به همین طریق، اگر یک برنامه نویس که روی یک پروژه اپن سورس کار می کند، کدهای حفاظت شده (که شامل قانون کپی رایت می شود) را درون برنامه قرار دهد و کسی متوجه آن نشود، میلیونها کاربر می توانند آن برنامه را دانلود کرده، از کد فوق استفاده کنند، بدون آنکه بدانند در حال استفاده از یک کد حفاظت شده هستند و می توان آنها را تحت تعقیب قرار داد. بنابراین هر پروژه ای که بر اساس آن کد (یا هر کد حفاظت شده دیگر) نوشته شود، می تواند تا سالها برای کاربران مشکلات قانونی ایجاد کند.

به دلایل فوق و مشکلات و مزاحمتهایی که می تواند بر سر راه کاربران قرار گیرد، جورج وایز، تحلیلگر نرم افزار از مؤسسه گارتنر، به تحقیقی که در روز ۱۶ آوریل منتشر شده اشاره می کند و می گوید: "سرپرستان سیستم باید به شدت مراقب کدهای اپن سورس باشند و آنرا به دقت بررسی کنند تا با قوانین کپی رایت مغایرت نداشته باشد. باید یک مرحله تأیید کیفیت بر روی کدهای اپن سورس اعمال گردد تا معلوم شود استفاده از آن مجاز است یا نه. همه اینها موجب می شود سرعت پذیرش لینوکس از سوی سرپرستان سیستم، بر روی سیستم های سطح بالا، کند شود."

به عبارت دیگر پیش از آنکه کسی شروع به استفاده از نرم افزارهای اپن سورس برای اجرا و پیشبرد تجارتش کند، بهتر است تمام مسائل را در نظر بگیرد و مطمئن شود که استفاده از آن برنامه، تجارتش را به خطر نمی اندازد.

سردمداران جامعه اپن سورس معتقدند باید در آینده با دقت بیشتر حرکت کنند و امنیت کدهای خود را بالا ببرند. چگونه؟ با بررسی بهتر و بیشتر بر روی کدهای نوشته شده روی سیستمها. برای مثال این کار می تواند از طریق چک کردن امضاءهای رمزگذاری شده صورت گیرد تا مطمئن شوند شخصی که کد خاصی را بر روی سرور پروژه اپن سورس Upload کرده، همان کسی است که ادعا می کند یا یک هکر است که توانسته به سیستم نفوذ کند.

بعضی از صاحبان شرکتهای تولید کننده لینوکس می گویند دادن مجوز به افراد غیر معتمد و ناشناس برای قرار دادن کدشان درون برنامه های اپن سورس، یک کار خطرناک و با ریسک بالا است.

بروس پرنز، یکی از مدیران پروژه لینوکس Debian اظهار می دارد که او و دیگر مدیران شرکت، باید حتمآ با برنامه نویسان به صورت رو در رو ملاقات کنند تا از هویت آنها مطمئن شوند و اجازه دهند کد نوشته شده توسط این اشخاص درون پروژه قرار گیرد.

مارتن میکوس، مدیر اجرایی بانک اطلاعات اپن سورس MySQL نیز می گوید قسمت عمده کد برنامه ای را که او، هم می فروشد و هم برای دانلود (به صورت مجانی ولی بدون پشتیبانی) بر روی سرورش قرار داده، خودش نوشته است و برای قسمت های دیگر کد برنامه، که توسط افراد خارج از شرکت نوشته می شود نیز، از آنها مدرکی می خواهد تا مطمئن شود آنها خودشان این کد را نوشته اند.

تعدادی از شرکتهای بسیار بزرگ و معروف اپن سورس نظیر پروژه "وب سرور آپاچی" و نسخه لینوکس RedHat در حال حاضر نظارت شدیدی بر مراحل کد نویسی خود دارند و فقط به چند برنامه نویس انگشت شمار و کاملآ قابل اعتماد (از جمله لینوس توروالدز، خالق لینوکس که هنوز بر روی بهبود کرنل آن کار می کند)، اجازه فعالیت و کار می دهند.

به هر حال SCO ناخواسته کمک شایانی به انجمن اپن سورس کرده است و از این به بعد ما شاهد ظهور نرم افزارهایی با قابلیت اعتماد و امنیت بالاتر از سوی برنامه نویسان لینوکس خواهیم بود. البته زمان مشخص خواهد کرد که آیا لینوکس و به طور کلی نرم افزارهای اپن سورس موفق خواهند شد سهم بزرگی از بازار Enterprise را به دست آورند یا نه؟